7 stycznia 2013

Odczarowywanie życia – Marcel Pagnol „Czas tajemnic. Wspomnienia z dzieciństwa”


Gdzie tajemnica, tam ciekawość i otwarte serce poszukiwacza. Tam gotowość do wędrówki, pragnienie poznania, radość z małych odkryć. Tam zdumienie nad cudami skrywającymi się za zasłoną przyzwyczajenia; odgrzebywanie spod kurzu codzienności dowodów na niezwykłość. Tam spojrzenie śmiałe i wrażliwe – na piękno.

Lato. Prowansja. Wakacje. W lipcowym słońcu lśnią pajęczyny, powietrze wypełniają aromaty tymianku i lawendy, śpiewają cykady. Młody Marcel stawia sandały na swoich śladach sprzed roku [por. s.8-10]*. Gdy biegnie przez suche trawy, spod stóp wyskakują mu kolorowe pasikoniki. Wraz ze swym przyjacielem, Lilym, piecze kiełbaski i kotlety nad „trzaskającym żarem z mirtu i rozmarynu”[s.12]. Jednak dla Lily`ego wakacje to pora żniw, okres wytężonej pracy. Osiągnął właściwy wiek, by pomagać ojcu w pracach rolniczych i gospodarskich, więc chłopcy nie mają już tyle czasu na zastawianie pułapek, polowania i wyprawy pełne wrażeń. Ich przyjaźń zostanie także wystawiona na poważną próbę.

Poza tym coś zmienia się w beztroskiej krainie dzieciństwa. „Moje serce nie biło już tak szybko podczas obchodu pułapek, a nagłe wzbicie się w powietrze stada kuropatw nie przywodziło mi na myśl nadchodzącego potwora – lecz raczej panikę w kurniku”[s.25]. Czar pryska, rzeczywistość przestaje zaskakiwać. Zainteresowania Marcela kierują się w inną stronę. Odkrywa fenomen płci przeciwnej - przeżywa pierwszą wielką miłość. Zaś od września wszystko zaczyna kręcić się wokół szkoły – nasz bohater rozpoczyna naukę w liceum. Przestaje go fascynować to, co dookoła, koncentruje się na sobie i na tym, jak postrzegają go inni.

Pagnol zabiera nas w świat przecudowny. Każdy jego skrawek przyciąga barwą, zapachem, smakiem i dźwiękiem. Przyroda krzyczy kolorami, jest w ciągłym ruchu, tętni, pnie się i rozrasta. Jest bujna, wonna, rozśpiewana. Jak wspaniale było się tam przenieść właśnie teraz – w czas monotonnej bieli, szarości, nocy i chłodu.

Równie barwnie i z wielką zręcznością rysuje autor charaktery członków rodziny i relacje między nimi. Nie czyni tego przez rozległe i dogłębne portrety psychologiczne, lecz kilka wyrazistych wypowiedzi samych bohaterów i wyeksponowanie charakterystycznych cech. Tak łatwo sobie ich wyobrazić, tak bardzo wydają się znajomi! Czułam się, jakbym siedziała z nimi przy jednym stole. W podobnie pasjonujący sposób narrator opowiada o swoim początkowym okresie licealnym.

Dojrzewanie, wchodzenie w dorosłość, poznawanie świata i życia odbywa się kosztem odzierania ich z tajemnic. Maleje zdolność zdziwienia, dar doświadczania nieoczywistości. Niektóre sprawy bezpowrotnie umykają naszym oczom i sercu.

Powieść Pagnola jest piękną wędrówką przez czas, który nagle i niepostrzeżenie nas zmienia. Ale, wbrew moim „poważnym” refleksjom, nie była to ani poważna, ani smutna książka, a przezabawna, ciepła i kojąca. Szkoda, że to już koniec.

Marcel Pagnol, Czas tajemnic. Wspomnienia z dzieciństwa, tłum. Małgorzata Paszke, wyd. Esprit, Kraków 2011.

*cytaty pochodzą z książki (jw.), numery w nawiasach kwadratowych odsyłają do jej stron.

Recenzja I i II części przygód Marcela pt. Chwała mojego ojca. Zamek mojej matki - tutaj.

wydawnictwo: Esprit
tytuł oryginału: Le Temps des secrets
język oryginału: francuski
okładka: broszurowa ze skrzydełkami, śliczna, z ilustracją Sempé!
ilość stron: 352  
moja ocena: 5/6
skąd: z domowej półki, wygrałam w konkursie! :-)

18 komentarzy:

  1. Cudowna książka, taka sielska, nostalgiczna, refleksyjna... chętnie bym do niej znów wróciła:)
    Pozdrawiam serdecznie!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Właśnie! Ja miałam ochotę jeszcze raz wrócić do poprzedniej części :) Będę wracać.

      :*

      Usuń
  2. Tej książki akurat nie mam, ale koleżanka dała mi w prezencie ,,Żonę piekarza'' tegoż autora, więc niedługo będę miała okazję poznać twórczość Marcela Pagnola.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. "Żona piekarza" - bardzo fanka lektura na jeden wieczór. Taki zabawny poprawiacz humoru :)

      A potem polecam "Chwałę mojego ojca. Zamek mojej matki" i "Czas tajemnic" - w tej kolejności :)

      Pozdrawiam!

      Usuń
  3. Świetna książka! Przeczytałam również inne tego pisarza - polecam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No ja właśnie przeczytałam już wszystko, szkoda, że nie ma więcej :)

      Usuń
  4. twórczość Marcela Pagnol już kilka miesięcy temu wpadła mi w oko. do teraz nie było okazji się z nią zaznajomić, ale o autorze wciąż pamiętam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pamiętaj, bo warto poczuć klimat tych powieści :)

      Pozdrawiam!

      Usuń
  5. Widzisz, przypomniałaś mi o tym autorze. Od dawna się na niego czaję. :)

    P.S. Jaka śliczna foteczka po boku, tak się przyjemnie kojarzy z wiosną i latem... :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To zaczaj się - najlepiej teraz, zimą :) - wrażenia spotęgowane tęsknotą za kolorami, ciepłem, żyjącą przyrodą! :)

      Dziękuję - fotka trochę nieostra, ale chciałam wprowadzić jakieś zmiany, tamta mi się opatrzyła :)

      Usuń
  6. Pagnola poznałam, czytając "Żonę piekarza". Pisarz zauroczył mnie tą powieścią i nie mogę doczekać się, kiedy będę miała okazję zapoznać się z "Chwałą mojego ojca. Zamkiem mojej matki" oraz "Czasem tajemnic". :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja zaczęłam od "Chwały..." :) ale wrażenia równie miłe. Życzę Ci, byś jak najprędzej mogła zachwycić się przygodami młodego Marcela...

      Pozdrawiam! :))

      Usuń
  7. Czytałam tom I i II, ale za ten jakoś nie chce mi się zabierać. Ciekawie wszystko przedstawione, jednak dla mnie za długo się to wszystko ciągnie. Może kiedyś, jak sama wpadnie w moje łapki :)
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  8. Ciepła - no tak, dokładnie takim słowem opisałabym tę książkę ;) Uwielbiam obydwie części, ale w Czasie tajemnic znalazłam chyba coś bardziej dla siebie i też żałuję, że nie poznamy ciągu dalszego w wersji pana Pagnola...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja je lubię chyba po równo :) W pierwszej było więcej przygód, więcej dzieciństwa, więcej świata dokoła, tutaj - więcej o tym, co dzieje się w psychice bohatera, w jego relacjach z otoczeniem.

      Ciepłe pozdrowienia! :)

      Usuń
  9. "Czas tajemnic" podobał mi się nawet bardziej niż dwie pierwsze części. Wspaniała, kojąca lektura. Również żałowałam, że nie ma dalszego ciągu, ale wciąż nie czytałam "Żony piekarza", mam więc jeszcze jedną książkę Pagnola do przeczytania:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No widzisz! :) Zawsze jeszcze pozostaje nam wracać do lektury. Przy "Żonie piekarza" też się ucieszysz, tyle że to jednak nieco inna rzecz.

      Pozdrawiam!

      Usuń

Dziękuję za każdą wypowiedź, za czas poświęcony na lekturę, za nasze wirtualne spotkanie! Komentarze są moderowane - mogą pojawić się z opóźnieniem.
*
Nie publikuję: SPAMU, wypowiedzi obraźliwych, wulgarnych, sprzecznych z zasadami netykiety. Z powodu nadmiaru SPAM-u wyłączam możliwość komentarzy anonimowych.